De beste stuurlui...
Hoe ziet het leven van een binnenvaartschipper er uit? Met dat idee gingen we enkele weekjes geleden aan boord bij Piet (55) en Bertus (30) Aarnaudse. Met ruim 1.100 ton mais in het ruim voor Vitelia Voeders is Piet, na een reis van ruim 9 uur vanuit Amsterdam, gisteravond voor anker gegaan in de haven van Wanssum. In het geval van Piet staan de beste stuurlui niet aan wal.
We zijn wat aan de vroege kant dus is er nog weinig beweging op het schip. Met een vlaai klopt Hugo Pelzer (operator bij de op- en overslag) op het deurtje van de kajuit, waarna Piet de gordijnen opent en ons in zijn pyjama verwelkomt. “Jullie moeten nog wel even wachten, ik moet me eerst opfrissen, maar de vlaai neem ik alvast aan, lacht Piet.”
Schipper van het eerste uur
Vanaf het eerste uur dat Vitelia Voeders de op en overslag in Wanssum in gebruik heeft genomen vaart Piet met zijn zoon Bertus diverse grondstoffen naar Wanssum.
Piet: “Klopt, we hadden de eer om enkele jaren geleden als allereerste schip hier te mogen lossen. We hebben zelfs Sinterklaas hier mogen binnenhalen. Dat zijn mooie herinneringen, zeker die twee zwarte pietjes zal ik niet snel vergeten, haha. Je bent hier overigens ook altijd snel gelost, dus ik kom hier graag.”
Piet vervolgt: “We varen al 13 jaar als ZZP’er voor de firma Peterson, hoofdzakelijk binnen Nederland. In Rotterdam of Amsterdam laden we onze vracht vanuit een zeeschip. Deze grondstoffen - afkomstig uit de hele wereld - brengen we vervolgens naar de mengvoerbedrijven in het achterland, zoals Vitelia. Peterson betaalt ons per dag voor het transport en is verantwoordelijk voor de planning en de kwaliteit. We zijn zeer tevreden over Peterson, hier geldt de regel; ‘een man een man - een woord een woord’.”
“We varen op afgesproken tijden.
Dit kan dag en nacht zijn en de hele week, met uitzondering van de zondag. Dan liggen we stil en zijn we thuis bij het gezin in Hendrik Ido Ambacht. Mijn vrouw en ik hebben samen zes kinderen waarvan er nog eentje thuis woont. Daarnaast hebben we acht kleinkinderen. De kinderen wonen allemaal in de buurt dus als we even tijd hebben, dan zijn we samen. Ik ‘logeer’ dus thuis en leef samen met mijn zoon Bertus al vijftien jaar aan boord. Bertus is geboren aan boord. Momenteel zijn we met z’n zevenen op het schip, mijn vrouw, schoondochter en drie kleinkinderen zijn beneden.”
Hoe wordt je schipper?
Terwijl zoon Bertus de Limburgse vlaai, om 8.00 uur in de morgen, aansnijdt geeft Piet antwoord. “Mijn vader was al schipper dus ik ben er mee opgegroeid. Ik was nog maar dertien toen ik ging varen en mijn zoon is begonnen op zijn veertiende. Zelf ben ik begonnen met een klein schip, hiermee voeren we naar Frankrijk en Duitsland. We zijn dertien jaar geleden gevraagd door de firma Peterson of we voor hen wilden varen. Doordat deze optie meer vastigheid gaf, gingen we hier graag mee akkoord.”
“Vroeger werd het transport van grondstoffen tot 1997 via de schippersbeurs geregeld. Je lag te wachten in de haven van Amsterdam of Rotterdam en als je aan de beurt was dan kreeg je een vrachtje. Je moest dan zelf naar de beurs toe. Nu is het allemaal haastje-repje. Het sociale leven speelt zich af via de telefoon, met name op WhatsApp.”
Peterson verdeelt de inhoud van een zeeschip over een dertigtal schepen die in vaste dienst varen.
Zij hebben een Europees netwerk van verladers en verzorgen transport via alle bevaarbare waterwegen in Europa. Met als doel de kosten te minimaliseren door zoveel mogelijk het meest geschikte schip te kiezen voor just-in-time-levering volgens de behoeften van de klant.
“Gemiddeld genomen hebben we twee vrachten in de week, afhankelijk van de afstand die we moeten varen natuurlijk,” vervolgt Piet.
“Dit is ons derde schip, we varen hier al 24 jaar mee en hebben het vernoemd naar mijn vrouw, Jacoba. Het huidige schip is gebouwd in 1957 en is in de loop der jaren gemoderniseerd en voorzien van de nieuwste technieken.
Het schip kan 1468 ton laden en is met zijn 86 meter lengte en 9,5 meter breedte een klein schip. Deze worden niet meer gebouwd. Tegenwoordig bouwen ze schepen van 110 meter lang en 11,45 meter breed, zo’n schip kost ongeveer drie miljoen euro. Het is nooit mijn intentie geweest om een groter schip te kopen.”
“Om schipper te worden, moet je een middenstandsdiploma hebben en je vakdiploma’s. Ik heb mijn matrozen diploma en de vakdiploma’s gehaald en heb op mijn negentiende een schip gekocht. Het meeste heb ik bij mijn vader aan boord geleerd.”
Ik kom hier graag. Ik word met de voornaam aangesproken, dat persoonlijke vind ik mooi.
Wat is het mooiste aan het schippersvak?
Piet: “Het is een manier van leven, iedere dag weer wat anders zien. Geen dag is hetzelfde, het onverwachte, er is voor ons niets te plannen. Behalve hier bij Vitelia…. Nee dat is geen flauwekul! Ik kom hier graag. Ik wordt hier met de voornaam aangesproken, dat persoonlijke vind ik mooi.
Onderweg geniet ik van de omgeving, het is een voorrecht om ’s morgens in alle vroegte de zon op te zien komen. De Maas en Nederrijn zijn onze favoriete rivieren, hier is de omgeving het mooist.
Alleen de pleziervaart is vreselijk en gevaarlijk. Als je met de fiets of met de auto bent dan kun je remmen als er zich op de weg onverwachts wat voordoet. Met die pleziervaart in de zomer is het oppassen geblazen. Spiegels en radar aan boord zijn noodzaak maar met een schip van 320 ton en een remweg van 250 meter is het lastig om snel te reageren op onverwachte manoeuvres van ‘die koekenbakkers’ op zo’n bootje.
Er is wel veel veranderd, we hebben een AIS-systeem (automatic identification system), dat is tegenwoordig verplicht. Hiermee kunnen de opdrachtgevers en ontvangers zien waar je bent. Hierdoor is de planning een stuk strakker en is er minder rust. We worden heel kort gepland, het is vaak zaterdagmiddag thuis en maandagmorgen weer vroeg weg. In principe werken we niet op zondag, we zijn reformatorisch. Buiten dat principe is het sowieso wel goed om een dag in de week rust te hebben.”
Heb je ook nog tijd voor andere dingen?
Piet: “Het lijkt lekker rustig op zo’n schip maar we zijn continu bezig, onderhoudswerkzaamheden, schoonmaken, kleren wassen, eten koken, het hoort er allemaal bij. Nee, we gaan niet naar de Chinees, we zorgen zelf voor een gezond prakkie!
Bertus vult aan: “We hebben een autokraan en twee auto’s op het dek. Vroeger was het allemaal wat eenvoudiger om aan wal te gaan. Tegenwoordig ben je een rat in de val als je hier aanlegt, alle bedrijven zijn afgesloten en je kunt je auto er niet meer afzetten. De auto is dan ook hoofdzakelijk voor woon-werkverkeer, dus om vanuit de thuishaven naar huis te rijden. Als we ergens moeten wachten dan rijd ik graag een stukje op de motor.”
Piet: “Vroeger hadden we geen huis, we leefden aan boord. De kinderen gingen in Dordrecht naar het internaat. Maandagmorgen brachten we ze daar naar toe en vrijdagmiddag haalden we ze op. En als we te ver weg waren dan gingen ze naar mijn ouders of schoonouders. Dit veranderde zeventien jaar geleden toen we ons huis kochten.
Ook gaan we graag op vakantie, nee dan gaan we niet varen. We genieten graag van de natuur en als ik straks met pensioen ga wil ik graag rondtrekken met een camper. Thuis speel ik graag orgel en kerkorgel. Dit doe ik ook eens per twee weken met gehandicapten. Ik speel dan orgel en zij gaan psalmzingen. Dat is mooi en heel dankbaar werk. Daarnaast, last but not least, is het contact met onze kinderen en kleinkinderen heel belangrijk.”
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D33024418.-%3B)