Duurzaam pionieren met krekels

Maatschap T&T Wilmsen start neventak op

Hoe zijn jullie op het idee gekomen om insecten te gaan kweken?

Tom: “We zijn enkele jaren geleden gestopt met het houden van zeugen en volledig overgegaan naar vleesvarkens. Hierdoor kwam de zeugenstal leeg te staan en zijn we op zoek gegaan naar een alternatief om de ontstane ruimte weer op te vullen. Enerzijds als een stukje verbreding en anderzijds een stukje risicospreiding met een verdienmodel naast de varkenshouderij.”

Twan: “We gingen op zoek naar een passend alternatief voor de zeugen. Ik kwam in de vakbladen steeds meer artikelen tegen over insectenkweek. De insectenkweek zou een bijdrage leveren om te kunnen voldoen aan de eiwitbehoefte in de wereldbevolking. Ik heb dit vervolgens met Tom besproken en we zijn ons verder gaan oriënteren. Tom heeft vervolgens gereageerd op een artikel over insectenteelt in vakblad de Nieuwe Oogst waarin ze boeren zochten met ruimte en energie om insecten te kweken.

We hebben ons verder verdiept en hebben enkele bijeenkomsten bezocht, waar we in contact kwamen met andere kwekers. We merkten wel dat alles nog in de kinderschoenen stond, maar volgens de geleerden zou de teelt van insecten in 2030 een belangrijke schakel in de kringlooplandbouw zijn.”

Tom: ”Insecten hebben weinig ruimte en water nodig, ze groeien snel en efficiënt en kunnen leven op organische reststromen. Daarmee wordt het produceren van insecten, op termijn, als alternatief gezien voor de huidige veeteelt. Daarnaast kan de insectenteelt een voorbeeld zijn voor andere dierlijke sectoren door modernisering en innovaties op het gebied van borging van voedselveiligheid en volksgezondheid.
Dit klonk allemaal veelbelovend en zolang de investering niet te groot was durfden we deze stap wel aan, we zagen er wel toekomst in. Het is geen toeval dat veel (ex)rundvee- en (ex)varkenshouders inmiddels zijn begonnen met het houden van insecten. Ze hebben op de eerste plaats de ruimte, maar zijn ook bekend met het houden van dieren. De verzorging van dieren vraagt tijd en aandacht en dat geldt ook voor insecten.”

Twan: “We wilden in eerste instantie beginnen met het houden van sprinkhanen. Maar al snel bleek dat dit geen succes ging worden. We waren destijds met een te klein aantal kwekers die sprinkhanen wilden kweken in Nederland. Daardoor kwam het niet echt van de grond. De sprinkhaan werd gezien als een nicheproduct en als delicatesse in restaurants of als luxe snack op evenementen. Door corona gingen restaurants dicht en waren er geen evenementen en daardoor stagneerde de afzet.”

Tom: “We zijn in 2018 overgestapt naar het kweken van krekels. Krekels worden gebruikt voor een andere markt en in andere toepassingen. De sprinkhanen worden, in tegenstelling tot krekels, niet vermalen. Ze vragen een andere manier van voeren en worden op een andere manier ingezet voor humane voeding.”

Hoe gaat de teelt in zijn werk?

“We hebben geïnvesteerd in een gesloten kweeksysteem dat is ontwikkeld door een Fins bedrijf”, legt Tom uit. “Van dit Finse bedrijf hebben we anderhalf jaar geleden een doosje ter grootte van een saladebakje met krekeleitjes gekocht waarmee we konden beginnen. Deze ‘Finse’ eitjes zijn op ons bedrijf uitgekomen en in korte tijd opgegroeid tot volwassen krekels, die de basis van onze populatie hebben gevormd. Het kweekproces start met de eitjes van volwassen moederkrekels. De kleine krekels die uit de eieren komen, noemen ze pinheads. Deze pinheads gaan van de kraamkamer naar onze volautomatische kweekunit en worden uiteindelijk na ongeveer 35 dagen geoogst en direct ingevroren.”

We voeren onze krekels een speciaal voer bestaande uit verschillende granen. Dit voer wordt voor ons in België geproduceerd. De krekels krijgen dagelijks voldoende water en voer zodat ze goed groeien en gezond blijven. Krekels leven in de vrije natuur dicht bij elkaar. Deze natuurlijke neiging om te groeien in hoge dichtheden en clusters hebben we nagebootst in onze stal. In combinatie met de juiste temperatuur en vochtigheid hebben ze de beste omstandigheden van de natuur.”

Twan: “We zitten na ruim anderhalf jaar eigenlijk nog steeds in de pioniersfase. We hebben in korte tijd de nodige tegenslagen te verwerken gekregen. Eerst kwam corona waardoor de afzet lastig werd. Vervolgens ging onze leverancier van apparatuur in Finland failliet. Het zat dus niet echt mee.”

Waar worden jullie krekels voor gebruikt?

Tom: “Nadat we de volgroeide krekels middels terugkoelen hebben afgedood, worden ze ingevroren en gaan ze in plastic zakken naar onze afnemer die de krekels tot poeder vermaald. De afdodingfase is een natuurlijk proces. Koudbloedige dieren zoals een krekel gaan bij een lage temperatuur in een overlevingsstand (winterslaap)

Een krekel bevat veel eiwitten. Eiwit is een voedingsstof die calorieën (energie) levert en aminozuren. Eiwitten worden al snel in verband gebracht met kracht- en duursporters. Voor het herstel van (over)belaste spieren heb je namelijk meer eiwit nodig. Maar niet alleen kracht- en duursporters hebben eiwitten nodig, ieder mens heeft eiwit nodig. Aminozuren zijn bouwstenen voor het eiwit in lichaamscellen en deze zijn nodig voor de opbouw van cellen en voor allerlei regelprocessen in het lichaam. Deze essentiële aminozuren zijn veelal te vinden in dierlijke eiwitten zoals ook krekels die bevatten.
De voedingswaarde van een krekel is hoog en de milieubelasting laag. Met het oog op de eiwittransitie zullen we andere eiwitbronnen moeten gaan benutten voor diervoeding en voor ons eigen voedsel. In Azië en Afrika is het eten van insecten zoals krekels al heel normaal. Wij Nederlanders willen er nog niet echt aan. Zo verkochten zowel Lidl, Jumbo als Albert Heijn producten met insecten, maar omdat de vraag niet groot genoeg was verdwenen ze weer uit het winkelschap.

Toch hopen we dat binnenkort steeds meer insecten in poedervorm in ons eten worden gemengd. De Europese Commissie verklaart steeds meer insectenproducten veilig voor consumptie. In januari kwam toestemming voor ontvet krekelpoeder, dat verwerkt kan worden in brood, mueslirepen, soepen, pasta, shakes of vleesvervangers.”

Hoe zien jullie de toekomst van de insectenteelt?

Twan: “Ik zie het op ons bedrijf nog steeds als een mooie combinatie. Al moet het kweken van insecten nog wel doorgroeien en meer rendement opleveren. Ik zie ondanks de tegenslagen die we hebben gehad nog zeker kansen.”

Tom: “Ik wil onze kweek nog wel optimaliseren, ik zie op dit moment andere kwekers meer kilo’s per dag halen. Daar ligt nog wel een uitdaging. Door mijn drukke werkzaamheden in de varkenshouderij heb ik minder tijd kunnen besteden aan de insecten en dat zie je terug in het resultaat. Ik ben nu weer meer thuis en kan daardoor meer tijd investeren in de krekeltak. Ik wil ons systeem optimaliseren en meer met andere kwekers optrekken en de studieclub bezoeken.

Samenwerken in de krekelbranche is erg belangrijk. In Nederland zijn er nu ongeveer tien bedrijven die werken met hetzelfde kweeksysteem. Samen kunnen we beter een vuist maken en ons sterk maken voor ons product. Er moet balans komen tussen vraag en aanbod. Het is daarom belangrijk om de krekels te promoten en consumenten te overtuigen van ons product.”

Beluister onderstaand interview op NPO radio1, met een van de oprichters Koos van Hamersveld, directeur van Dutch Cricketfarm in Barneveld.